Moline

Moline?!? Wellicht niet zo'n gekende stad, nochtans zijn veel Vlamingen begin twintigste eeuw hier hun geluk komen zoeken (ref. reisverhaal 'bijna vertrokken'). Naast Detroit en Chicago verhuisden tal van Vlamingen naar Moline, genoemd naar het Franse woord molen. Moline maakt deel uit van de 'Quad Cities', een groep van vier kleinere steden gelegen aan de Mississippi en op de grens Iowa-Illinois. Moline en Rock Island zijn gelegen in Illinois, Davenport en Bettendorf in Iowa. Industrieel John Deere, gekend van de landbouwwerktuigen, was burgemeester van Moline midden jaren 1800. Het hoofdkwartier is trouwens nog steeds hier in Moline gelegen aan de oevers van de Mississippi. John Deere is de grootste werkgever van de stad en heeft een museum en belevingscenter hier. Ook liftenbouwer Kone heeft hier zijn Amerikaans hoofdkwartier.

Donderdag hadden we een afspraak met burgemeester Scott Raes ('Rays', zoals in 'sun rays' zegt hij, maar hij weet dat hij zijn naam 'verkeerd' uitspreekt.) U kan het al raden, zijn grootvader verhuisde (in 1914) uit onze regionen naar Moline. Zijn vader werd in 1916 in Moline geboren en viert binnenkort hopelijk zijn 100ste verjaardag. We overhandigen hem een paar DVD's over Brasschaat en een Vlaamse Leeuwenvlag om uit te hangen volgende week met het jaarlijkse 'Flemish Fall Fest' en uiteraard op onze feestag, 11 juli. Scott vertelde over het bestuur, de economische toestand en de toekomst van de stad. Hij is er bepaald trots op dat er binnenkort opnieuw een rechtstreekse AmTrak-spoorverbinding met Chicago komt. Er zijn verschillen, maar ook gelijkenissen met een gemeente als Brasschaat. Scott reed met ons nog langs de Vlaamse Heilig Hart kerk, het 'center for Belgian culture of Western Illinois' en het Rolle Bolle parkje, bij ons een (bijna vergeten) volkssport, hier nog razend populair bij jong en oud. Burgemeester Raes is zelf nog een fervent rollebolle-speler.

Gisteren in de voormiddag reden we op aanraden van Scott naar Rock Island Arsenal. Binnenrijden op dit eilandje in de Mississippi doe je niet zomaar. Een vriendelijke militair vraagt onze ID's, verwelkomt ons vervolgens bij onze voornamen en geeft kort wat aanwijzingen over de bezienswaardigheden. Rock Island Arsenal is een legerbasis en dus militair gebied, waar momenteel de grootste legerproductie is van wapens, kanonnen en afgeleiden in de VS. Lincoln gaf opdracht tot de oprichting van deze 'foundry', het belang van wapenproductie inschattend, remember Tredegar (Richmond). Waar wordt een jongen gelukkig van, juist, het leger, en wapens. Dimitri kon zijn hartje ophalen aan de in openlucht tentoongestelde tanks en kanonnen van WOII tot aan de Irakoorlog. Iedere tank of artilleriestuk heeft een naamplaatje met zijn eigen geschiedenis. Zo lezen we dat een bepaald exemplaar werd overmeesterd in Iran door Irak, maar later opnieuw werd overmeesterd door de Amerikanen tijdens de Golfoorlog. Er staan ook twee in Koeweit City in beslag genomen Iraakse tanks opgesteld. Ook kanonnen en tanks van Russische makelij; 'Niet zo mooi afgewerkt' zeg ik, Dimitri wijst mij erop dat het niet mooi moet zijn, maar doeltreffend. Dat weet ik dan ook weer. 

Helaas heeft RIA ook een droeve kant. Tijdens de burgeroorlog werd het eiland gebruikt als gevangenenkamp. Menig geconfedereerde soldaat werd hier door de Union in armzalige omstandigheden gevangen gezet. Een aparte geconfereerde begraafplaats herinnert aan de duizenden hier op het eiland overleden.

Op de National Cemetery hebben Union-soldaten en latere slachtoffers uit de Wereldoorlogen of meer recentere interventies hun laatste rustplaats. We zien nog een bescheiden monument voor de geconfedereerde soldaten en wandelen nog langs de 'memorial walk'. Gedenkstenen met aandoenlijke teksten sieren dit pad.

Een deel van de namiddag brengen we door in het 'center for Belgian culture of Western Illinois'. Hier vind je tweede en derde generatie Vlamingen. Velen spreken geen Vlaams meer, maar zijn trots ons te kunnen zeggen dat 'mom, dad, grandpa or grandma' uit Eeklo, Belsele, Wingene of Halle komen. Arthur 'Art' Hollevoet neemt ons op sleeptouw. Zijn oogjes fonkelen bij ons bezoek, want het was al een tijdje geleden dat ze nog eens Vlamingen uit het thuisland over de vloer kregen. We zien een ets van het graf van de 'Leeuw van Vlaanderen', Robrecht van Béthune (Sint-Niklaaskerk Ieper). Vele Sint Antonius Abt beeldjes (Art zijn favoriete Heilige, wij ook content), kant, liederenboekjes, bier en chocolade (grappige annecdote; de zeevruchtjes kwamen van Albert Heyn.) Hier en daar een Vlaamse Leeuw te bespeuren, maar het is veelal de driekleur die het decor kleurt. Ook het koningspaar wordt met fierheid getoond, ik zet mijn trots aan de kant en glimlach beleefd mee. Voor ons als Vlaamsgezinden valt dit wat moeilijk te vatten. Natuurlijk moet ook alles in zijn tijdsgeest worden gezien, deze mensen hebben nog een beeld van een Belgique à papa. 

Maar toch, Art blijkt wel uit het goede hout gesneden. Hij is wat teleurgesteld in het Red Star Line museum in Antwerpen ( Art bezocht ons land zo'n 10 maal en ontving vele Vlaamse 'landbouwengineers' in opleiding) omdat het te weinig aandacht geeft aan de Vlamingen, die veelal arme donders waren die in derde klas vaarden. Of hoe schandalig het was dat Vlaamse soldaten in WOI enkel orders kregen van Franstalige oversten en uiteraard de taal niet machtig waren. Iedereen moet in zijn taal worden aangesproken en dat is Vlaams, zo klinkt het. Men is hier dan toch wat meer Vlaming dan Belg ;). We bezorgen hen nog enkele Vlaamse Leeuwenpins, sleutelhangers en stickers om te verkopen of bij de collectie te voegen. 

Toen we terugkeerden in Moline, stond de stad even stil. Een trein rolt traag door de stad en dan is het wachten aan de overweg. Er leek geen einde aan te komen. De Iowa Interstate met 3 locomotieven en 184 wagons (ja, ik geef toe, beetje gek misschien, maar we hebben de trein ingehaald en dan beginnen te tellen. Wel ongelooflijk als je bedenkt dat gemiddeld een wagon zo'n 20 meter lang is, dus de trein was 3,6 km lang! Amazing!) was on his way. Dat alles hier 'big' is, blijkt ook uit een duwvaartkonvooi van 9 duwbakken, 3 aan 3. Vergelijk het met twee duwbakjes op ons Albertkanaal.

Uiteraard sloten we onze mooie dag af met een lokaal biertje.

Vandaag rijden we naar Chicago op bezoek bij de familie Baeckelandt.